Kropotkin Piotr Aleksiejewicz

Pomoc wzajemna jako czynnik rozwoju jest jedną z najbardziej znanych prac Piotra Kropotkina. Pisał ją w Anglii, w okresie największej popularności teorii "socjaldarwinistów" Hobbesa i Huxleya, dla których ludzkość była, jak formułuje sam Kropotkin, "luźnym zbiorowiskiem istot zawsze gotowych do walki wzajemnej i ograniczonych w swych, instynktach tylko przez wpływ jakiejś władzy". Teorie te były normalnym odbiciem życia ówczesnej Anglii, która dzięki "wolnej konkurencji" podbijała świat. Obalenie tej teorii, teorii, którą dobitnie można scharakteryzować znanym powiedzeniem "człowiek człowiekowi wilkiem", stanowi istotny cel i treść pracy Kropotkina. Więcej o historii powstania pracy i jej celu można dowiedzieć się ze wstępu napisanego przez autora do wydania książkowego w 1902 roku. Niniejsze wydanie opracowane jest według przedwojennego tłumaczenia Jana Hempla, w którym dokonaliśmy zmian pisowni według dzisiejszych zasad, zachowując jednak częściowo "anachroniczność" języka. W stosunku do oryginalnego wydania opuszczone zostały przypisy autora, natomiast rozdział "Pomoc wzajemna w naszych czasach", w oryginale występujący w dwóch częściach, został u nas połączony w jedną całość. W Polsce, Pomoc wzajemna doczekała się do tej pory trzech wydań, dwóch przedwojennych (w 1919 i 1921) oraz jednego powojennego w 1946 r.

W niniejszym wydaniu prezentujemy także dwie krótsze rozprawy Kropotkina, są to:

Państwo i jego rola historyczna
Praca ta powstała w 1896 roku niejako "na zamówienie" przyjaciela Kropotkina - Jeana Grave redaktora naczelnego "Les Temps Nouveaux", francuskiego pisma anarchistycznego. Grave poprosił Kropotkina o wygłoszenie szeregu wykładów mających odbyć się w Milles Colonnes Hall w Paryżu. Kropotkin ukończył wówczas drukowanie w brytyjskim piśmie "Nineteenth Century" artykułów, które później opublikowane zostały w dziele "Pomoc wzajemna jako czynnik rozwoju". Badanie instytucji pomocy wzajemnej i roli, jaką odgrywały w historii ludzkości skierowało uwagę Kropotkina również na znaczenie państwa w tym okresie. Streszczenie tych przemyśleń i badań skonkretyzowane zostało w dwóch wykładach: "Państwo i jego historyczna rola" oraz "Moralność i sprawiedliwość".
Jako ciekawostkę można podać fakt, że do wygłoszenia zaplanowanych wykładów nie dopuścił francuski rząd, obawiający się zgromadzenia ok. 5000 osób na wystąpieniu "wywrotowego" pisarza. Kropotkin został aresztowany i deportowany do Wielkiej Brytanii, zaraz po przybyciu do Francji.
Polski przekład Państwa i jego roli historycznej ukazał się w Polsce w 1924 r., w formie reprintu od 1994 r. rozprowadzany był także przez Oficynę "Trojka".

Etyka Anarchistyczna
Tekst w formie broszury ukazał się po raz pierwszy we Francji w 1891 roku. Do napisania broszury skłoniła Kropotkina dyskusja, która rozgorzała w ruchu anarchistycznym. Źródłem dyskusji stał się konflikt zapoczątkowany interpretacją hasła "Każdemu według potrzeb". Po tym jak jeden z brytyjskich anarchistów otworzył sklep, część z jego towarzyszy stwierdziła, że może brać towary, nie płacąc za nie. Kropotkin postanowił potraktować temat "anarchistycznej etyki" szerzej, odwołując się do wielu przykładów ze świata ludzi i zwierząt. Porawione tłumaczenie, według którego publikujemy tekst w niniejszym wydaniu, ukazało się w Paryżu w 1930 roku pod tytułem "Etyka spółczesna".

Całość poprzedzona została Przedmową autorstwa George Woodcocka, znanego amerykańskiego badacza anarchizmu. Pochodzi ona z kanadyjskiego wydania Pomocy wzajemnej, oficyny Black Rose Books z 1989 roku.

Seria Biblioteka Klasyków Anarchizmu jest częścią projektu "Anarchistyczne Archiwa" realizowanego wspólnymi siłami Oficyny Wydalniczej Bractwa "Trojka" i Poznańskiej Biblioteki Anarchistycznej. Głównym celem serii jest promocja i popularyzacja spuścizny myśli anarchistycznej w jej klasycznej formie. Założenia te realizujemy zarówno poprzez publikacje elektroniczne jak i drukowane pozycje książkowe.

DYSTRYBUCJA OGÓLNOKRAJOWA
Hurt i detal: Oficyna "Trojka"
www.bractwotrojka.pl

Tytuły oryginałów
"Mutual Aid: A Factor of Evolution", "The State: Its Historic Role",
"La Morale anarchiste"

Redakcja wydania
Wojciech Goslar, Iwo Czyż, Damian Kaczmarek, Maciej Hojak

Opracowanie graficzne serii
Katarzyna Jankowska

Rysunki
Emilia Karczewska

ISBN 83-922180-5-1
ISBN 83-89873-42-7

Wydanie IV
Poznań 2006 r.
230 str. A5, oprawa miękka

Jeśli chciałbyś przyczynić się do lepszej reklamy książki zamieść baner. Wklej na swoją stronę kod html:

a otrzymasz:

Od wydawcy

Przedmowa George Woodcock

POMOC WZAJEMNA JAKO CZYNNIK ROZWOJU
Wstęp
1. Pomoc wzajemna w świecie zwierząt (1)
2. Pomoc wzajemna w świecie zwierząt (2)
3. Pomoc wzajemna wśród dzikich
4. Pomoc wzajemna wśród barbarzyńców
5. Pomoc wzajemna w mieście średniowiecznym (1)
6. Pomoc wzajemna w mieście średniowiecznym (2)
7. Pomoc wzajemna w naszych czasach
8. Wnioski

PAŃSTWO I JEGO ROLA HISTORYCZNA
1. Pojęcia wstępne
2. Ustrój plemion pierwotnych
3. Wspólnota wiejska
4. Gmina miejska
5. Rozkwit rzemiosła i sztuki w miastach średniowiecza
6. Walki państwa z miastami
7. Opór przeciwko zaborczym zakusom państwa
8. Losy gmin wiejskich
9. Pogrom miast i jego skutki
10. Wywody

ETYKA ANARCHISTYCZNA
Rozdział 1
Rozdział 2
Rozdział 3
Rozdział 4
Rozdział 5
Rozdział 6
Rozdział 7
Rozdział 8
Rozdział 9
Rozdział 10

ZARYS BIOGRAFII