Publikacje trzecioobiegowe w Polskiej Bibliotece Internetowej

Poznańska Biblioteka Anarchistyczna
sobota, 10 luty 2007

Publikacje niezależne, zwane także drugoobiegowymi to wszelkie wydawnictwa nie objęte cenzurą. Tradycje druków konspiracyjnych sięgają w Polsce XVI wieku, kiedy to opublikowano pierwsze teksty reformacyjne. Rozkwit literatury niepodległościowej i antyrosyjskiej nastąpił w okresie Targowicy i rozbiorów. Później wydawnictwa konspiracyjne ukazywały się we wszystkich zaborach aż do roku 1918. W okresie okupacji niemieckiej i sowieckiej wydano ponad 2000 tytułów czasopism i ponad 1500 książek i broszur. W latach 1944-1949, poza ówczesną cenzurą ukazało blisko 300 tytułów czasopism oraz kilkadziesiąt broszur. Kolejnym okresem pojawiania się i rozwoju druków niezależnych jest druga połowa lat 70-tych. Ma to związek z Wydarzeniami Czerwca ’76 w Radomiu i Ursusie, powstaniem Komitetu Obrony Robotników (KOR), Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela (ROPCiO) oraz Konfederacji Polski Niepodległej (KPN). Niedługo potem powstały także pierwsze niezależne organizacje studenckie, młodzieżowe i robotnicze, także wydające swoje pisma. Strajki w sierpniu 1980 i powstanie NSZZ „Solidarności” zaowocowały ogromną aktywnością wydawniczą. Także w okresie stanu wojennego i po jego zniesieniu nie ustała intensywna, niezależna działalność edytorska. Od tego czasu datuję się również powstanie kolejnego nurtu wydawniczego tzw. trzeciego obiegu. Zaliczają się do niego wydawnictwa pozostające w opozycji zarówno do władz jak i „konstruktywnych” działaczy opozycyjnych.

Istniejąca od 2003 r. Polska Biblioteka Internetowa (PBI) udostępniła w swoich zbiorach skany kilkudziesięciu numerów pism trzecioobiegowych, ze zbiorów Ośrodka „Karta”. Polska Biblioteka Internetowa od czasu swego powstania wzbudzała szereg kontrowersji, ze względu na finansowanie jej działań z budżetu Ministerstwa Nauki i Informatyzacji. W pierwszym roku jej działalności pochłonęła ona sumę ponad 3,5 mln złotych. Mimo sporych nakładów finansowych bibliotekarze zwracają uwagę na fakt kiepskiego opracowania bibliograficznego udostępnianych materiałów. Strona PBI często jest nieczynna, co uniemożliwia korzystanie z jej zasobów.

Poniżej przedstawiamy spis część wydawnictw trzeciobiegowych udostępnionych w na witrynie PBI, wraz z odnośnikami.

PISMA RUCHU "WOLNOŚĆ I POKÓJ"
A Cappella: Pismo Ruchu "Wolność i Pokój"
Rok 1986: 1, 2
Rok 1987: 3, 4, 5, 6, 7, 8
Rok 1988: 9, 11, 12 oraz nr 13 specjalny mikro
Rok 1989: 15, 16, 17, 18, 19 oraz Di-da. Dodatek ulotny

Ad Vocem : Dwutygodnik informacyjny WIP
Nr: 3, 4, 12, 14

Agnus : Pismo Ruchu "Wolność i Pokój"
1987: nr 1

Co Było? : Serwis Informacyjny Ruchu "Wolność i Pokój"
Nr 1, 2, 5, 7, 8

Kwit WIP-u
1989 : nr 2

Czas Przyszły
1987 : nr 1, 2, 3, 4

Dezerter : Dwutygodnik Informacyjny Ruchu "Wolność i Pokój"
Rok 1987 : nr 1 (47), nr 2 (48), nr 3 (49), nr 4 (50), nr 5 (51), nr 6 (52), nr 7 (53), nr specjalny z 1987
Rok 1988 : nr 8 (54), nr 9 (55), nr 10 (56), nr 11 (57), nr 12 (58), nr 13 (59), nr 14 (60), nr 15 (61), nr 16 (62), nr 17 (63), nr 18 (64), nr 19 (65) - 20 (66),

Dablin (potem Dublin): Nieregularnik Ruchu "Wolność i Pokój"
Nr 4, 555

WiP : Pismo Ruchu "Wolność i Pokój"
Rok 1987 : nr 8

Pismo Ruchu Wolność i Pokój (Szczecin)
Nr 2,3, 1/88, 4

Stan Cywilny: Pismo Krakowskiego Garnizonu Ruchu "Wolność i Pokój"
Nr 5, 6, 7, 8

Biuletyn WIP
Nr 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7-8

BOP: Nieregularnik Ruchu "Wolność i Pokój" Regionu BOP
Rok 1988 : nr 1

PISMA ANARCHISTYCZNE
Anarcholl – pismo anarchistyczne (Warszawa)
Nr 2, 4

A-tak – pismo anarchistyczne (Koszalin)
Nr 1/1989

Homek: Pismo Ruchu Alternatywnego wydawany przez Ruch Społeczeństwa Alternatywnego (Gdańsk)
Rok 1983: 2, 4, 5, 6, 7, 8,
Rok 1984: 9, 10, 12, 17 oraz dodatek ulotny do nr 17,
Rok 1985: 19, 21, 22, 23 oraz dodatek ulotny nr 2
Rok 1986: 24, 26, 27, 28 oraz dodatek ulotny nr 3
Rok 1987: 32,
Rok 1989: 36, 37, 38, 39, 41, 42, 43
Rok 1990: nr specjalny 6

Pet w Maśle : Biuletyn Wewnętrzny Międzymiastówki Anarchistycznej
Rok 1989 : nr 1

Biuletyn Federacji Anarchistycznej
Rok 1990 : nr 5

Lokomotywa Bez Nóg: Pismo Międzymiastówki Anarchistycznej
Rok 1989 : nr 3

Ciach
Rok 1989: nr 3

Mon Stop: Biuletyn Uczniowski: dodatek anarchistyczny
Rok 1988: nr 1

Mon Stop : Pismo antymilitarystyczne
Rok 1988 : wersje z Gdańska, Wrocławia, Dolnego Śląska, Poznania

PISMA „ARTOWE”
Dżdżownica : Organ Pełzającej/Kontr/Rewolucji
Rok 1982 : nr 2

Zjadacz Radia : Pismo dla młodych i bogatych
Rok 1984 : nr 87692 (nieprawdziwy)