Jeżyce zostały wybrane do badań z dwóch zasadniczych powodów. Po pierwsze jest to dzielnica bezpośrednio sąsiadująca z Rozbratem, z która mieszkańcy skłotu czują się najbardziej związani. Po drugie jest to jedna z „historycznych”, proletariackich dzielnic Poznania, najbardziej narażona czy podlegająca już silnym procesom gentryfikacji.
Choć różnie się definiuje obszar Jeżyc, badania nasze zostały przeprowadzone w jej śródmiejskiej części (patrz mapa), zgodnie zresztą z administracyjnie wyznaczonymi granicami dzielnicy (Rada Dzielnicy - samorząd pomocniczy). Cały obszar podzieliliśmy na trzy części: północny, wschodni i zachodni. Na tak wyznaczonych Jeżycach żyje łącznie ok. 31 tys. mieszkańców. Ich skład społeczno-demograficzny nie jest znany, a nasze badania ankietowe metodą bezpośrednią (w którym wzięło udział 217 respondentów) nie mogą mieć tym samym charakteru reprezentatywnego, ale sondażowy. Reprezentatywność byłaby wprawdzie możliwa do określenia, ale koszt tego byłby zbyt duży. Nie chodzi nam zresztą o uzyskanie pełnej statystycznej pewności (co często tak czy inaczej okazuje się niemożliwe) i prawo do ekstrapolowania wyników na całą populację mieszkańców dzielnicy, ale o podjęcie pewnej interwencji badawczej i empiryczne przedstawienie, choćby tylko przypuszczalnej, skali problemów społecznych na Jeżycach. Jest to szczególnie ważne w momencie, kiedy elity władzy przekonują opinię publiczną, w sposób często nie podparty empirycznymi dowodami, że danych problemów nie ma, lub mają charakter marginalny. Samo klasowe ujęcie problematyki badawczej, wywołuje nota bene ostre sprzeciwy nie tylko wśród przedstawicieli elit władzy, ale też środowisk akademickich i próbuje być zdyskredytowane jako „ideologiczne”. Tymczasem – jak twierdził C.W. Mills – sama socjologia jest „ideologią”, a przynajmniej w większości ze swoich przejawów nie jest bynajmniej nauką ideologicznie i politycznie neutralną.
Choć omawiane w dalszej części raportu wyniki odnoszą się zasadniczo do badań ankietowych, to nie bez znaczenia jest fakt, iż badacze i badaczki posiadali też bezpośrednie kontakty z niektórymi grupami mieszkańców Jeżyc. Wiąże się to z działaniami społeczno-politycznymi, prowadzonymi „na dzielnicy”. Odbyte przy tej okazji rozmowy i dyskusje, wpłynęły na doprecyzowanie problematyki badawczej.
1.2. Charakterystyka próby
W badaniu wzięło udział więcej kobiet (49%), niż mężczyzn (41%). Tabela nr 1 pokazuje rozkład badanej próby z uwagi na wiek respondentów. Stosunkowo duży odsetek, jak widzimy, stanowią w tym przypadku osoby młode, dzielnica bowiem wydaje się stanowić dogodne miejsce zamieszkania dla przyjezdnych studentów. Z pewnością jest to spowodowane tym, iż Jeżyce są korzystnie położone komunikacyjnie (komunikacja miejska, dworzec PKP) i dodatkowo sąsiadują z kilkoma dużymi wydziałami wyższych uczelni publicznych i prywatnych (Wydział Studiów Edukacyjnych, Wydział Nauk Społecznych, Wydział Prawa i Administracji i inne wydziały Uniwersytet A. Mickiewicza, Uniwersytet Ekonomiczny, Wyższa Szkoła Bankowa itd.). Młodzież ucząca się i studiująca stanowiła łącznie 17,5% wszystkich badanych (tabela 2). Tabela 3 prezentuje rozkład badanej próby z uwagi na poziom wykształcenia, a tabela 4 z uwagi na uzyskiwane całkowite dochody netto przez całą rodzinę (gospodarstwo domowe).
Wiek badanych | Wartość |
19 lat i mniej | 0,9% |
20-29 lat | 30,9% |
30-39 lat | 19,8% |
40-49 lat | 8,8% |
50-59 lat | 14,7% |
60-69 lat | 14,3% |
70 i więcej lat | 10,6% |
Tabela 2. Status badanych z uwagi na zatrudnienie
Rodzaj zatrudnienia | Wartość |
nie pracuje (uczy się) | 17,5% |
nie pracuje - bezrobotny | 6,9% |
pracuje | 40,1% |
emeryt/rencista | 30,0% |
osoba nie zatrudniona | 4,1% |
inne | 1,4% |
Tabela 3. Badani ze względu na wykształcenie
Wykształcenie | Wartość |
podstawowe | 8,3% |
zawodowe | 16,6% |
średnie | 40,1% |
wyższe zawodowe (licencjat) | 7,8% |
wyższe magisterskie | 27,2% |
Tabela 4. Badani ze względów na uzyskiwane dochody netto w rodzinie
Dochody | Wartość |
1000 i mniej zł. | 6,5% |
1001 – 2000 zł. | 27,6% |
2001 – 3000 zł. | 18,0% |
3001 – 4000 zł. | 13,4% |
4001 – 5000 zł. | 9,2% |
5001 – 6000 zł. | 4,6% |
6001 – 8000 zł. | 2,8% |
8001 – 10.000 zł. | 2,8% |
więcej niż 10 tys. złotych | 0,5% |
odmowa/ brak danych | 14,7% |